DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

The Italian Job

13 mei 2022  ·  Melissah Rowe - Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Wageningen

Op woensdag 11 mei is de Italiaanse Mus gevangen, met hulp van een paar bewoners van Garderen en een aantal vogelaars. De vogel is geringd en er zijn monsters verzameld (bloed en veren). Ook is de biometrie bepaald, waaronder de lengte van de snavel en tarsus. Het doel hiervan is, door middel van genetische analyses, inzicht te krijgen in de ware identiteit van de vogel.

Waarom is dit nodig? De mus ziet er immers uit als een Italiaanse Mus. Maar zo eenvoudig is het niet. Zoals wellicht bekend is, is de Italiaanse Mus een soort ontstaan uit hybridisatie tussen Huismus en Spaanse Mus. Echter, uit recent onderzoek van Mark Ravinet (Universiteit van Nottingham) en Glenn-Peter Sætre (Universiteit van Oslo) blijkt dat ook recentelijk hybridisatie tussen Huismus en Spaanse Mus is opgetreden. Dit houdt in dat alle Europese huismuspopulaties in meer of mindere mate afstammen van Spaanse Mussen en dus ook in zekere mate Spaanse Mus-genen hebben.

Met deze kennis in het achterhoofd rijst de vraag of de Garderense mus een ‘echte’ Italiaanse Mus is (die op de een of andere manier in Nederland is terechtgekomen) of een Huismus die door de genetische loterij - dus met de juiste combinatie van genen - er slechts uitziet als een Italiaanse Mus. Mogelijkerwijs kan het ook nog een eerste-generatie hybride zijn tussen Huis- en Spaanse Mus. De genomen monsters kunnen hierover meer duidelijkheid geven.  

Hoe nu verder? Na het vangen en bemonsteren verplaatst ons werk zich naar het lab. Hier gaan we het DNA extraheren en brengen we het genoom in kaart door het geëxtraheerde DNA te sequencen. Vervolgens kunnen we het genoom van de Garderense Mus vergelijken met het reeds bekende genoom van Huis-, Spaanse- en Italiaanse Mussen. Dit proces zal enige tijd in beslag nemen, maar over een paar maanden verwachten we dan eindelijk meer duidelijkheid te hebben over de ware identiteit van de Garderense mus.

Vermoedelijke Italiaanse Mus Passer italiae, Garderen, 11 mei 2022 (Jaap Denee)

Vermoedelijke Italiaanse Mus Passer italiae, Garderen, 11 mei 2022 (Jaap Denee)

[ENGLISH]

On Wednesday 11 May 2022, with the help of locals and some keen birders, I trapped and ringed the Italian Sparrow at Garderen. I also collected some biological samples – blood and feathers – and measured some morphological traits, such as the length of his bill and tarsus. The goal of this work is to confirm/clarify the identity of this bird using modern genetic approaches.

So, why is this necessary? He certainly looks like an Italian Sparrow. But alas the story may not be quite so simple. As many already know, the Italian Sparrow is a hybrid species, which formed as a result of hybridization between the House and Spanish Sparrow. However, recent work from some of my colleagues (Mark Ravinet at the University of Nottingham and Glenn-Peter Sætre at the University of Oslo) has revealed that more recent hybridization between House and Spanish Sparrows has also occurred. This means that all House Sparrow populations in Europe have some level of Spanish Sparrow ancestry, and thus carry Spanish Sparrow genes.

This leaves us wondering whether this little bird is indeed a stray Italian Sparrow (perhaps he hitched a ride to the Netherlands somehow) or actually a House Sparrow that managed to hit the genetic lottery and thus has the right combination of genes that make him look like an Italian Sparrow. He could even be a first-generation hybrid between a House and Spanish Sparrow mating. These samples will enable us to determine which of these scenarios is correct.

Our work now moves into the laboratory. We will extract DNA from the blood sample we collected and use modern genetic sequencing to determine the genome of this bird. We can then compare the results from this little guy to genomes from other House, Spanish, and Italian Sparrows. This work will take some time, but in the coming months we hope to resolve the identity of this mystery bird.

Melissah Rowe - Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Wageningen

Vermoedelijke Italiaanse Mus Passer italiae, Garderen, 11 mei 2022 (Jaap Denee)